Z perspektywy dorosłego, niemowlęciu bardzo daleko jest do osiągnięcia pełnego rozwoju. Tymczasem zmiany zachodzą bardzo szybko, ponieważ wtedy malec chłonie najwięcej i uczy się poprzez obserwację. W jego malutkim ciałku zachodzi mnóstwo zmian typowych dla tego początkowego okresu, dlatego pierwszy rok dziecka jest tak ważny. Właściwie z dnia na dzień widać, jak z noworodka, który tylko je i śpi, zmienia się w niemowlę. Codziennie zdobywa nowe umiejętności, które świetnie wpływają na jego rozwój.
Rozwój motoryki u noworodka
Gdy dziecko przychodzi na świat, najczęściej waży ok. 3,2-3-5 kg. W ciągu pół roku jego waga się podwaja. Średnia długość ciała to ok. 50 cm. Tym zmianom towarzyszy również intensywny rozwój motoryczny. Począwszy od 3 miesiąca dziecko uczy się obracania z pleców na bok i na brzuszek. Między 5 a 6 miesiącem życia dziecko zdobywa zdolność przekręcania się z brzucha na plecy oraz potrafi podnieść się z leżenia do pozycji siedzącej (choć wtedy jeszcze przy pomocy rodziców, którzy trzymają go za rączki). Około 8. Miesiąca niemowlę zaczyna samodzielnie siadać oraz pełzać po podłodze. Mniej więcej koło 9 miesiąca życia, dziecko umie stać samodzielnie, jeśli może się o coś chwycić, a także sprawnie raczkuje. W rok po urodzeniu dzieci zazwyczaj stawiają swoje pierwsze kroki. Każde dziecko jest inne. Nie wpadajmy zatem w popłoch, jeśli nasze dziecko, mając skończony roczek, jeszcze nie chodzi. To widocznie jest nie jego czas. Z drugiej strony jednak wpływ na motorykę dziecka ma również nasze podejście i to, jak duże stymulacje fizyczne są mu dostarczane z naszej strony.
Wzrok u noworodka
Dzieci praktycznie po urodzeniu posługują się swoich układem wzrokowym. Podążają za źródłem dźwięku. Wzrok jest jednak wówczas gorzej rozwiniętym zmysłem niż pozostałe. Ostrość wzroku osoby dorosłej jest 40 razy większa niż u noworodka. W momencie narodzin u noworodków nie ma jeszcze dostatecznie rozwiniętych połączeń między neuronami w korze wzrokowej oraz optyka oka nie jest jeszcze rozwinięta dostatecznie. Stąd też nie postrzegają one głębi i nie potrafią jeszcze łączyć informacji napływających z obu oczu.
Mowa niemowlaka
Nawet tak małe istoty, mimo że nie potrafią jeszcze mówić, mają swoje sposoby na komunikowanie się z otoczeniem. W pierwszym miesiącu życia podstawową czynnością, dzięki której zgłaszają swoje potrzeby, jest odruch szukania i ssania. Już w drugim miesiącu dzieci próbują wydawać zasłyszane dźwięki i tym sposobem wydają nieartykułowane, gardłowe dźwięki. Po pół roku dzieci, gdy słyszą czyjś głos, patrzą w tym kierunku i gruchają, próbując odpowiedzieć. Około 9. Miesiąca dzieci zaczynają rozumieć i reagować na podstawowe słowo „nie”. Roczne dziecko natomiast reaguje na swoje imię, potrafi klaskać, odpowiada na „pa pa”.
Rozwój emocjonalny i społeczny niemowlaka
Do drugiego miesiąca noworodek, który słyszy płacz swojego rówieśnika, również zaczyna płakać. Będąc już dwa miesiące na tym świecie, malec chce i potrafi dłużej wytrzymać bez snu w ciągu dnia. Wyrażanie takich emocji jak radość, smutek czy złość malec potrafi komunikować poprzez swoją mimikę około 4. miesiąca życia. Wtedy również cieszy go nawiązywanie kontaktu wzrokowego. Półroczne dziecko uśmiecha się, aby zwrócić czyjąś uwagę na siebie. W dziewiątym miesiącu daje się wyraźnie zauważyć, że niemowlę preferuje przebywanie z osobami znajomymi i jest mocno przywiązane do swoich głównych opiekunów. Po ok. 12 miesiącach dziecko jest już na tyle rozwinięte, aby bawić się w drobne zabawy (np. „akuku”) i naśladować gesty.